Juryrapport Zeeuwse Boekenprijs 2004 Voordat ik overga tot het voorlezen van het juryrap port, is het goed in te gaan op het fenomeen Zeeuwse Boekenprijs. De ZBP raakt tere snaren en brengt de gemoederen in beweging. Dat komt natuurlijk omdat het Zeeuwse boek ons allemaal aan het hart gaat. Over de definitie van wat een Zeeuws boek is, verschillen de meningen hartstochtelijk. Is het nu een boek dat over een Zeeuws onderwerp gaat en door een Zeeuw of door een niet-Zeeuw is geschreven of is het een wil lekeurig boek dat door een Zeeuw geschreven is. De initiatiefnemer van de Zeeuwse Boekenprijs blijft ervan overtuigd dat het Zeeuwse boek beide kan zijn. Door de laatste categorie uit te sluiten, zouden alle Zeeuwen die over andere onderwerpen schrijven, uitgesloten zijn en dat lijkt ons een onterechte beperking. De ZBP brengt de tongen in beweging. Zo zou de jury het verhalend proza en de poëzie niet serieus nemen. Ik kan u verzekeren dat de samenstelling van de jury waar twee bekende proza-auteurs in vertegen woordigd zijn er voor garant staat dat er serieus naar Zeeuwse proza- en poëzie-inzendingen wordt geke ken. Kennelijk vond de jury dit jaar dat de ingezon den proza- en poëzie-inzendingen niet aan de hoge maatstaven, die aan de genomineerde boeken gesteld worden, voldeden. Volgende keer beter. En dan is er nog het veel gehoorde geluid van hoe het nu mogelijk is al deze verschillende categorieën boeken te vergelijken; de appels en perenvraag. Ik wil daar kort over zijn. Er zijn veel appels en peren maar sommige zijn beter vormgegeven, zijn robuuster of smaken naar meer. En bij de uiteindelijke keuze is het de ene keer een appel en de andere keer een peer! Dit jaar werden 38 boeken van 27 verschillende uitgeverijen voor de ZBP 2004 ingezonden. Dat is bijna honderd procent meer dan vorig jaar en het was een rijke oogst. Onderverdeeld naar categorieën: proza (3), romans (6), kinderboeken (4), poëzie (3), biografie (1), filosofie (1), geschiedenis (7), kunst geschiedenis (7), kunstenaarsboeken (2), actualiteit (2) en fotoboeken (2). Uit deze 38 boeken koos de jury vijfhoeken. In alfabetische volgorde op auteur waren dat: Lo van Driel, Een leven in woorden. J.H. van Dale, schoolmeester - archivaris - taalkundige (Zutphen: Walburg Pers 2003); Doeke Roos, Twee eeu wen varen en vechten, 1550-1750. Het admiralengeslacht Evertsen (Eigen beheer: Vlissingen 2003); Gerard Smallegange, Rond 't Hof (Goes: De Koperen Tuin); Ad Verbrugge, Tijd van onbehagen. Filosofische essays over een cultuur op drift (Amsterdam: Uitgeverij SUN 2004) en Francisca van Vloten, Moen, tussen Toorop en Mondriaan (Middelburg: Uitgeverij Den Boer De Ruiter 2004). In dit rapport komen de boeken alfabetisch op auteur voor het voetlicht. Een leven in woorden. J.H. van Dale, schoolmeester - archivaris - taalkundige van Lo van Driel is een verrassende biografie over iemand die we niet meer als persoon zien maar als merk 'De Van Dale'. Het boek doet recht aan de pioniersarbeid van de Sluizenaar, die tot op de dag van vandaag een grote Nederlander mag worden genoemd die er nog dikwijls op nageslagen wordt. Van Driel heeft met deze biografie het merk Van Dale in een Zeeuwse context gezet en levert tevens een belangrijke bijdrage aan de beschrijving van de circuits van provinciale autodidacten in genootschappen en de stand van de lexicografie en taalkunde in de negentiende eeuw. In Twee eeuwen varen en vechten, 1550-1750. Het admiralengeslacht Evertsen brengt Doeke Roos het zee vaardersgeslacht Evertsen in kaart. Dit boek levert een substantiële bijdrage aan de maritieme geschiedenis van Zeeland en Nederland. Roos geeft hiermee de hollandocentristische maritieme geschiedschrijving een kopstoot. Daarbij maakte hij als eerste intensief gebruik van Zeeuws archiefmateriaal dat tot voor kort in de luwte was gebleven. Via de Evertsens krijgt de lezer zicht op de gang van zaken in de Nederlandse marine in de periode 1550-1750. Met Rond 't Hof heeft Gerard Smallegange een smeuïg boek geschreven over een verwaarloosd onder deel van onze culturele geschiedenis: het boerenleven. De auteur heeft veel onderzoek gedaan en kan put ten uit een rijke persoonlijke ervaring. Hij beheerst de kunst van het populariseren. De grote kracht van het boek zit in de beknoptheid van de hoofdstukken, waarin steeds een ander aspect van het leven op de hofsteden van Zeeland wordt belicht. Tijd van onbehagen. Filosofische essays over een cul tuur op drift van Ad Verbrugge is een intellectuele prestatie van formaat. Het is van belang dat een boek als dit verschijnt. Verbrugge neemt de filosofie en de cultuurkritiek serieus. Het is een waagstuk in het hui dige Nederlandse intellectuele klimaat hiermee op de proppen te komen. Tijd van onbehagen is een knappe aanscherping en doorbreking van het gangbare dis cours over belangrijke onderwerpen, zoals religie, Verlichting, mensenrechten en Europa. Moen, tussen Toorop en Mondriaan van Francisca van Vloten is een belangwekkende kunsthistorische 76 Zeeuws Tijdschrift 2005/1-2

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 2005 | | pagina 80