'Het was alsof we met zijn zevenen de landbouw
opnieuw aan het uitvinden waren,' zegt De Koeijer.
'Tussen tarwerassen zit groot verschil in bakkwaliteit
- "bakaard" zeggen de bakkers, het was nog niet eens
het ras, het was het noodgedwongen bemesten in een
latere periode dan normaal, dat een eiwitrijker graan
opleverde. Dus het hele verhaal dat in Nederland
alleen voertarwe kon worden verbouwd, bleek niet
waar te zijn! Het was een eureka!-gevoel, dat ik nooit
kwijt zal raken. We voelden ons op de top van de
wereld staan, dat was het meest fantastische moment
uit onze geschiedenis, want wat we te weten waren
gekomen, was kennis die helemaal van onszelf was.'
Er was nog wel onzekerheid over hoe ziektege-
voelig de beste rassen konden zijn, of hoe zwak hun
bouw. Buigt de halm te veel om, dan is bij zwaar weer
de schade groot, daarom wordt er in de gangbare
landbouw met een groeiremmer - een 'halmverkor-
ter' - gespoten. Of er kan veel 'schot' in komen, een
tweede ontkieming in de aar, daar heeft de tarweteelt
in Nederland door het vochtige klimaat veel last van.
De last aan 'schot' viel mee, en er was een grote ver
rassing dat er met hun zelf uitgeplozen techniek een
groot voordeel was behaald: door de geringere sten
gelvorming kwam het gewas 'opener' te staan. Dat
betekende een droger gewas, met veel minder last van
schimmels.
Hulp uit de Himalaya
Voor al het onderzoek was er door Bhutan inmiddels
ontwikkelingssubsidie toegekend. Als ontwikkelings
land mocht Bhutan van de FAO ontwikkelingsgeld
besteden aan projecten die voor beide partijen nuttige
kennis voortbracht. Toen Bhutan voor het eerst ter
sprake kwam, had De Koeijer natuurlijk gedacht: 'De
wereld moet niet gekker worden.' Door de proeven
met verschillende rassen kwamen we op 'Sunnan' uit,
een tarweras dat uit de gangbare teelt was verdwe
nen, omdat het meel geel is. Meelfabrieken willen
geen geel meel, ze willen spierwit. Ook al is zo'n ras
minder smakelijk, kwaliteit die de meelfabriek niet
wil, verdwijnt. Vooral met de snelkoolctarwe heeft
Zeeuwse Vlegel nu voordeel van Sunnan, want de kor
rel is mooi rond zodat hij zich goed laat slijpen, en de
17 Zeeuws Tijdschrift 2005/3-4
