groenteverkoop plaats in de naastgelegen schuur,
waar klanten ze konden wegpakken, met een doosje
erbij voor het geld. Niet alle klanten stopten iets in dat
doosje, en het doosje zelf was ook nog al eens weg.
Maar omdat de winkel in open verbinding staat met
de kaasmakerij, mocht er geen groente worden ver
kocht, dat vindt de overheid niet hygiënisch.
Doordat het zo lekker ruikt naar ouderwetse ras
sen appels en peren - waaronder roodkokende stoof-
peertjes uiteraard - realiseer je je dat het 'winterfruit'
zijn eigen genoegens biedt, en dat meloenen en drui
ven in september lekkerder zijn. Dit is het adres voor
een wit kooltje, of een ongekookte biet, waar mijn
Russische vriendin Nina in Vlissingen zo naar moet
zoeken als ze borscht wil maken. Te rigide met 'het
seizoen' willen ze bij Schellach niet zijn. In de winter
of het vroege voorjaar kunnen ook redelijk-principieel
ecologische eters heftig verlangen naar groene sla en
tomaten. Dus liggen er vanaf vandaag ook vers aange
voerde kasgroenten als ijsbergsla en spinazie.
Er is een foldertje gemaakt voor de zes leverbare
aardappelrassen. Daaronder is, dit jaar voor het eerst,
Koopmans Blauwe, een kruimige aardappel waar
van de schil een blauwe weerschijn heeft. Hij is een
opvolger van de befaamde Westkapelse Blauwe, een
ras waarvan vermoedelijk geen pootgoed meer wordt
geteeld. Om zulke ouderwetse maar ongelooflijk lek
kere aardappels sméékten de klanten zowat. Ze zijn
droog-kruimig en een beetje vanille-achtig. Als je nou
een fijne aardappel zoekt bij draadjesvlees, is dat hem.
Zo, bijna steeds omdat klanten hun hartsver-
langens gingen uiten, is er de verrukkelijke hangop
gekomen, wat dóódsimpel niet anders dan uitgelekte
karnemelk is. Fantastisch friszure zuivel, te eten met
beschuit en bruine suiker. 'Dat is nou eens een écht
streekgerecht,' zegt Els. En voor zulke zuivere zuivel
moet je inderdaad de stad uit, want in de stad mogen
ze bij supermarkten dan indrukwekkende tientallen
meters langere koelvitrines met yoghurttoetjes heb
ben, eentje waarin je de warme en natuurlijke smaak
van onbewerkte koemelk terugvindt is daar niet bij.
Hangop maken was een logisch vervolg op de kar
nemelk, en de karnemelk is weer een logisch vervolg
op de authentieke boerenboter die bij Schellach wordt
gemaakt. Alleen al voor de emmertjes boerenkar-
nemelk ondernemen Middelburgers het ritje: echte
karnemelk is bijna uitgestorven. De fabriek maakt
'karnemelk' van aangezuurde ondermelk, dat is niet
Els Kwekkeboom en Koopmans Blauwe. Foto: Anda van Riet
hetzelfde als wanneer room met zuursel rijpt, en dan
gekarnd wordt. De Duitsers noemen het Buttermilch,
onze fabriekskarnemelk moet er wettelijk Sauemilch
heten.
De frisse en stevige boter, keuze tussen onge
zouten of gezouten, van Schellach is iets unieks: het
is een wonder om weer boter te ruiken die niet met
geur- en bewaarstoffen is bewerkt. Er is nu zóveel
vraag geweest naar de kleine Walcherse kogelboon
tjes, en er was zó weinig beschikbaar van de ene teler
die ze nog heeft, dat ze dit jaar op Schellach zullen
worden geteeld. Zeeuwse kogelboontjes, die maar
kort hoeven te weken en kort hoeven te koken, onder
scheiden zich koninklijk van wat er in conserven aan
bruine bonen te vinden is, papbonen zijn dat.
Boerderij Schellach was al een bedrijf met
veel activiteiten toen de ouders van de zussen
Kwekkeboom het beheer voerden. De kaasmakerij en
-verkoop liep vanaf het begin zo goed dat als eerste
personeel de werkster in de winkel aan het werk werd
gesteld. Het aantal medewerkers, ook voor de akker
bouwtak, groeide door de winkelverkoop. Toen vader
en moeder Kwekkeboom eraan toe waren om te stop
pen, was dat het dilemma, dat het meeste personeel
er al zo lang werkte. Els, Marja en Annelies waren
getrouwd, en hadden gezinnen. Ieder van hun man
nen had een eigen (aannemers)bedrijf, ook weer van
hün ouders en met ieder hetzelfde idee van loyaliteit,
zodat je als zoon een familiebedrijf niet in de steek
20 Zeeuws Tijdschrift 2005/3-4
