4- Gemeentearchief Gouda. Bevolkingsregister. Op 19 septem
ber 1912 werd hij uitgeschreven uit het bevolkingsregister
met de vermelding: Amerika.
5. American Family Immigration History Center. Ellis Island
Passenger Arrivals.
6. Informatie van F. van der Doe, Nationaal Archief, Den Haag
en Provinciaal Archief Gelderland, Arnhem, 28 februari
2005.
7. P. A. Scheen, Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars, 622.
8. Informatie van P. van Oost-Koets, 16 maart 2004.
9. Gemeente Archief Amsterdam. Bevolkingsregister. Gehuwd
te Amsterdam op 16 april 1916 en op 20 april 1919 uitge
schreven naar Edam/Volendam.
10. Interview met A.J. van Dijck in de Provinciale Zeeuwse
Courant, 22 november 1969.
11. Ik dank Kees Leeman voor deze informatie.
12. Krantenartikelen (in memoriams) Dirk Koets, 15 maart 1956
en april 1956.
13. Vanaf 14-jarige leeftijd volgde Alfons van Dijck tekenlessen
op de Antwerpse Academie voor Schone Kunsten om in
het studiejaar 1913-1914 toegelaten te worden tot het dag
onderwijs in de klas van Isidoor Opsomer. In 1915 werd de
Academie op last van de Duitse bezetter gesloten. Het was
een broeihaard van verzet. Zoals zoveel jonge Vlamingen
week Van Dijck uit naar Nederland om aan tewerkstelling in
Duitsland te ontkomen.
14. Albert Plasschaert, Hollandsche Schilderskunst, 218-219.
15. Gemeentearchief Veere. Bevolkingsregister. Op 7 februari
1920 wordt Koets ingeschreven in het bevolkingsregister van
Veere. Als adres staat vermeld: A117. Na de vernummering
begin jaren twintig wordt dit: A118.
16. P. A. Scheen, Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars, 167.
17. Vanwege zijn Engelse staatsburgerschap werden tijdens de
Eerste Wereldoorlog zijn Duitse bezittingen geconfisqueerd.
Ochs weigerde om Duits staatsburger te worden en werd hier
door financieel ernstig gedupeerd. Hierdoor werd hij genood
zaakt, zo wil het verhaal, in schilderijen te gaan handelen.
Zo werden de Veerse zomerexposities min of meer uit nood
geboren. Informatie van J.F.van den Berg, Veere mei 2003.
18. Ondanks zijn financiële tegenslagen bezat Albert Ochs
nog steeds een appartement in Parijs, waar hij regelmatig
verbleef. Toen hij plotseling op 14 december 1921 in het
naburige Barbizon overleed, was hij waarschijnlijk bezig met
de voorbereidingen voor een tentoonstelling in de zomer van
1922.
19. Informatie van P. van Oost-Koets, Middelburg 16 maart
2004. De kleindochter van Koets wist mij te vertellen dat
haar grootmoeder verhaalde dat Koets wel in Parijs geweest
is. Dit was slechts van korte duur. Hij had het er niet naar
zijn zin onder andere omdat hij regelmatig voor een Duitser
werd aangezien. Uit de stempels in zijn paspoort is niet af
te leiden of hij daadwerkelijk in Parijs is geweest. Informatie
Carmen Petit-van Oost, Chevry-Cossigny, 26 april 2005.
20. Paul van der Velde, A Palace of art in being. De Kunstkring
Het Zuiden, een impressie', in: Zeeuws Tijdschrift 40 (1990)
3, 97-104.
21. Informatie van C. de Muynck-Hamann, Goes 17 januari
2005. Archief Galerie de Vier Gemeten (hierna afgekort als
AGVG). Correspondentie. Brief van Nora Geluk-Stam, Perth
via haar dochter Mrs. Jolande Macknay, 3 februari 2005.
22. Idem.
23. Gemeentearchief Veere. Bevolkingsregister. Op 19 april 1924
werd Francina van Eenennaam ingeschreven met als adres
A118, komende van Middelburg.
24. Ibidem. Op 17 maart 1926 staan de Koetsen weer ingeschre
ven in Veere, op A118, komende van Vrouwenpolder.
25. Door bemiddeling van de Middelburgse notaris J.C. Blaupot
ten Cate en E. Ekker jr. (de zoon van Lucie van Dam van
Isselt) kon Koets een hypotheek krijgen. Dit zal waarschijn
lijk in 1928 geweest zijn.
26. De Muynck en Stam waren samen eigenaar van een platbo
dem. Omdat de eerste weinig gebruik maakte van het schip,
kocht Stam het en werd alleen eigenaar. Koets leende Stams
schip om langere schilderstochten over de Schelde te maken.
AGVG, Correspondentie. Brief van Nora Geluk-Stam, Perth
via haar dochter Mrs. Jolande Mackay, 3 februari 2005 en
informatie van C. de Muynck-Hamann, Goes, 28 maart 2005.
27. Informatie van P. van Oost-Koets, Middelburg, 18 januari
2005.
28. Door vooral langdurige financiële steun van zijn Leidse
oom Omer en zijn jongere broer Leendert, kon Koets zijn
voortstuwingsideeën verder ontwikkelen en het prospectus
Stuwing uitgeven. Het kan ook zijn, dat vader Omer Pieter,
die in september 1933 samen met zijn ongetrouwde dochter
Tannetje in Veere kwam wonen, een financiële bijdrage heeft
geleverd.
29. Bureau voor het Industriële Eigendom. Nederlands Octrooi
N0.49606, openbaar gemaakt 15 juni 1940 en verleend 15
november 1940.
30. Origineel in het bezit van de heer H.A. van Cranenburgh,
Veere.
31. AGVG, Correspondentie. Brief van C.J. Verkleij, Vlissingen,
22 oktober 2004. Hierin geeft ir. C.J. Verkleij uit Vlissingen
commentaar op de Koetspropeller: 'Ik vind het mechanisme,
dat de heer Koets bedacht heeft, weliswaar vernuftig maar
nogal omslachtig en ingewikkeld, maar knap bedacht. Hij
heeft heel goed nagedacht over het principe van zijn ont
werp.' Ibidem. Brief van J.P. Loeff, e-mail van 11 november
2004. Loeffs vader, een scheepsbouwkundig ingenieur, was
de enige ingenieur die naar Koets wilde luisteren. Hij kocht
enkele schilderijen van Koets, omdat hij groot respect had
voor diens schilderkunst.Toch zei hij eens voorzichtig tegen
hem: 'Meneer Koets, u, die zo mooi kunt schilderen zou zich
daartoe moeten beperken.'
32. De aan mij vroegst bekende en gedateerde afbeelding met
paarden is een aquarel van een driespan voor een zelfbinder
uit 1937.
33. Informatie Gera Dauvillier, Middelburg, 13 januari 2005.
Deze had voor een Koets-expositie in haar galerie aan de
Lange Noordstraat in Middelburg, gehouden in mei-juni
1988, regelmatig contact met F. Koets-van Eenennaam, die
toen in Middelburg woonde.
34. Recensie 4 mei 1942. Krant onbekend.
35. De Zeeuws-Vlaamse opdracht bestond uit vier grote schilde
rijen met paarden in diverse werkpozen. De opdrachtgever
was echter niet tevreden over het resultaat en stuurde de
schilderijen retour naar Veere terug, waar ze nooit aan
kwamen. Koets deed bij de Veerse politieman M. Wielinga
aangifte van diefstal. Als bewijs maakte hij vier kleine pen-
seelschetsen van de schilderijen, die bij de aangifte gingen.
Deze schetsen zijn na de verjaring van de diefstal bewaard
gebleven. De ponsgaatjes zitten er nog in.
36. AGVG. Correspondentie. Brief van Nora Geluk-Stam, Perth 3
februari 2005 en bevestigd tijdens een telefonisch interview
met L. Goedbloed, Veere, 14 april 2005. Ibidem. Brief van
J.D. de Voogd, Vlissingen 26 augustus 2004: 'Vanwege de
verderfelijke invloed van Martien Beversluis zou Koets zelfs
soms pro-Duits zijn geweest.'
37. Vrederust was een psychiatrische inrichting in de buurt van
Bergen op Zoom.
66 Zeeuws Tijdschrift 2005/3-4
