Zal de landbouw in Zeeland overleven?
De strijd tussen smaak en smaakvervangers
Van iedere euro die de consument uitgeeft aan eten en drinken, komt gemid
deld zeven cent bij de boer terecht. David Luteijn zou alle gemeentelijke aan
deelhouders direct de mond kunnen snoeren over zijn onevenredige beloning
wanneer hij het Deltawater voor dezelfde prijs kan aanbieden als de gebottelde
evenknie die we bereid zijn uit de supermarkt te zeulen. De 17.000 procent
extra marge zou een verdubbeling van zijn jaarsalaris ruimschoots rechtvaardi
gen. Van het geld van één liter Spa blauw kunt u uitgebreid in bad, verschillen
de keren uw behoefte doen, de kraan tijdens het tandenpoetsen laten stromen,
uw auto en kleding wassen en uzelf klem drinken.
Alex van Hootecem
Het Deltawater wat de Zeeuwse koeien samen met
het overheerlijke Zeeuwse gras aangevuld met een
mengeling van granen en restanten van peulen en
zaden, omtoveren via een ingenieus en uniek biolo
gisch proces tot melk, kost ons slechts 65 cent. Geven
we de melk een extra gezondheids- en snelheidsclaim
dan verwordt het tot een begerenswaardig product
waar we graag 2 tot 6 euro voor dokken.
Een van de belangrijkste economische pijlers van
het Zeeuwse platteland beleeft een crisis. Maar wees
niet bevreesd. Boeren zijn net als het onkruid dat
ze bestrijden, er blijven er altijd over. Geef een boer
'n miljoen en vraag wat hij ermee gaat doen. Het
antwoord zal steevast zijn: 'doorboeren tot het op is.'
Veranderingen ontstaan pas bij een generatiewisse
ling. Het eens zo vanzelfsprekende volgen in vaders
voetstappen is ingeruild voor een studie, een vaste
baan, halfjaarlijkse vakantie en een hypotheek. De
vruchtbare Zeeuwse klei wordt verkocht aan de buur
man. Deze is dan in staat om met hard werken, effi
ciënte bedrijfsvoering, uitgekiende bemesting en inzet
van chemicaliën volgens de leerstoel van de Bayer's
en de Monsanto's, een uniforme, voor de foodproces-
sing industrie en retail acceptabele grondstof te laten
groeien. Met de revenuen is hij net in staat de plaatse
lijke Rabobank te verblijden met de periodieke inhou
dingen ter compensatie van de lening. Het enige
zichtbare probleem dat we op het platteland ervaren,
is dat boerderijen, die de buurman niet koopt, in
onbruik raken. Ook daar is een oplossing voor. Is de
stulp klein genoeg, dan zijn er ruim voldoende parti
culiere kopers uit de stad die willen genieten van het
buitenleven.
Ecomoralisme
Recent lijkt eindelijk een dam opgeworpen tegen het
eindeloos zeuren van deze categorie nieuwkomers
in hun nietsontziende pogingen de werkelijkheid
van het platteland om te vormen tot het Ot-en-Sien-
beeld van hun kinderlijke dromen. Voor de grote en
minder idyllische locaties laat de provincie andere,
niet met het agrarische platteland conflicterende
activiteiten toe. Of het nog allemaal niet genoeg is,
zet de provincie, gesteund door Europese en nati
onale fondsen, geld en beleid in ter ondersteuning
van het verkommerende platteland. Zorgboerderijen,
campingboerderijen, boerderijverkoop, streekproduc
ten, boerenmarkt, boerenwandelpaden en landelijke
picknickzitjes. Allemaal initiatieven die steun krijgen
van de ambtelijke elite die zich aantoonbaar zonder
kennis van zaken risicoloos een waanbeeld van de
werkelijkheid kunnen veroorloven. De onder het
agro-economisch geweld kreunende bedrijfjes worden
(eenheids)worsten voorgehouden opdat zij keuzes
69 Zeeuws Tijdschrift 2005/3-4
