Van kerk naar gemeenschap
De verregaande secularisatie van de westerse samen
leving sinds de jaren zestig van de vorige eeuw heeft
een grote ontkerkelijking teweeg gebracht. Het is
goed op te merken dat dit bepaald niet voor de rest
van de wereld geldt waar de kerk bloeit. Kijken we
naar Nederland dan blijkt dat het kerkbezoek in Zee
land landelijk nog het hoogst is. Van alle Zeeuwen
gaat nog steeds 25 procent op zondag naar de kerk en
een deel daarvan zelfs drie keer. Dat hoge bezoekers
aantal is met name toe te schrijven aan de gelovigen
uit orthodox protestantse hoek die zich in een tiental
gemeenten in Zeeland concentreren. Daar zien we
nog steeds nieuwe kerken verrijzen, niet bepaald
van de kleinste soort. Zo zal binnenkort begonnen
worden aan de bouw van een kerk met een capaciteit
van 2500 bezoekers met een dito parkeerterrein in
Yerseke. Dit gaat in tegen de landelijke trend want
per week wordt er een kerk gesloten. Ook in Zeeland
hebben al heel wat kerken de deuren moeten sluiten
en er staan er nog een heleboel op de nominatie. De
sluiting van een kerk snijdt altijd diep in het hart
van dorps- en wijkbewoners die werkgroepen in het
leven roepen voor het behoud van het beeldbepalende
gebouw. Veelal krijgen die kerken toch een niet-
profane herbestemming variërend van boekhandel tot
antiquariaat en van gemeenschapshuis tot apparte
mentencomplex.
Om een beter beeld te krijgen van de stand van
zaken in gelovig Zeeland, bracht de redactie van
het Zeeuws Tijdschrift zeven vertegenwoordigers van
verschillende denominaties bijeen om over spiritua
liteit, geloofsbeleving en zingeving, kleinschaligheid,
maatschappelijke betrokkenheid en de zoektocht naar
het diepste van het 'heilige' te praten. Het gesprek
zoomt in op het gegeven dat geloven en kerk steeds
meer een bewuste keuze zijn geworden. Ook werd er
veel gesproken over de contouren van een 'nieuwe'
kerk die veel meer maatschappelijk betrokken is dan
het oude instituut kerk. De gespreksdeelnemers zijn
ervan overtuigd dat de kerk zal overleven omdat men
sen altijd zullen verlangen naar het 'heilige'.
Naast deze kerkprofessionals vroegen wij gelo
vigen van uiteenlopende religieuze achtergronden te
vertellen wat voor hen geloof betekent. Hun antwoor
den lagen niet ver af van wat er tijdens het gesprek
ter tafel kwam. 'Mijn geloof is iets persoonlijks. Ik
zie dit leven als een proef of test voor later', schrijft
Amira Kadaoui, een jonge moslima. Toos de Bruijn-
van Rossum, van katholieke huize, vindt dat er 'Een
kerkgemeenschap nodig is, waar mensen in de naam
van Jezus samen zijn en zich verbonden voelen met
elkaar.' De vrijzinnige Arjan Baaijens is van mening
dat 'De kerkgemeenschap van mensen cruciaal is;
samen zingen en teksten lezen die verheffen. En zo
laat God zich vinden.'
De Tweede Zeeuwse Kerkendag die op 30 mei in
Goes is, heeft een duidelijk oecumenisch karakter. Er
worden duizenden bezoekers verwacht in navolging
van de Eerste Zeeuwse Kerkendag in Middelburg in
2010. Deze aflevering van het Zeeuws Tijdschrift, die
tot stand kwam in samenwerking met de Provinciale
Raad van Kerken in Zeeland, zal daar ten doop wor
den gehouden. Daar zal zeker verslag van worden
gedaan op de voorbeeldige blog Monikkenwerk van
Willem Staat waar alle ontwikkelingen met betrekking
tot religie in Zeeland op te vinden zijn.
Paul van der Velde
hoofdredacteur
5 Zeeuws Tijdschrift 2015 3-4