14
VAN RENTERGHEM
Afb. 54: Spreekkamer van
Van Renterghem in het
Instituut Liébeault.
compagnon en ik heel weinig gemeen. Wij waren
op formeel vriendschappelijke voet, doch werden
nimmer intiem. Onze opvattingen omtrent maat
schappelijke begrippen en verhoudingen liepen
te veel uiteen. Wij verschilden te veel van karak
ter, leeftijd en neigingen'.
Het enthousiasme van Van Renterghem voor
zijn vakgebied komt in zijn Autobiographic voort
durend naar voren. Behalve dit uit twee lijvige
delen bestaande werk publiceert de 'wonderdok
ter van Goes' nog een groot aantal andere ge
schriften. In zijn werkzame leven heeft hij tussen
1868 en 1927 niet minder dan 32 wetenschappe
lijke publikaties en voordrachten op binnen- en
buitenlandse congressen op zijn naam staan. Te
vens verzorgt hij voor buitenlandse collega's ver
talingen en inleidingen van een tiental boeken.
Besluit
Wie 55 jaar na zijn dood de publikaties van Van
Renterghem leest, ontkomt soms niet aan de in
druk dat de eerste generatie psychotherapeuten
de lijdende mens lang niet altijd in balans heeft
gebracht. Van Van Eeden is bekend dat hij zijn le
ven lang met zijn seksualiteit heeft geworsteld.
Op dit gebied wist Van Renterghem ook niet al
tijd de weg. Wat te denken van het boek Hypnose
en Suggestiedat hij in 1903 samen met prof. C.
Winkler en prof. M. Schuyten in opdracht van de
Nederlandschen Bond tot Kinderbescherming
schreef? Van Renterghem neemt in dat boek de
hoofdstukken bedwateren, zelfbevlekking, stotte
ren, nagelbijten, zedelijke krankzinnigheid, slecht
leren en examenvrees voor zijn rekening. Heden
daagse therapeuten zullen de haren te berge rij
zen bij de aanpak die Van Renterghem bij voor
beeld voor zelfbevlekking bepleitte. Masturberen
was naar zijn vaste overtuiging een zeer afkeu
renswaardig verschijnsel, dat van meet af aan dt
kop moest worden ingedrukt. Het 'genezingspro
ces' met behulp van hypnose wordt door Van
Renterghem bij zes jongens beschreven. Over één
patiënt, 'geval 5', schrijft Van Renterghem: 'Jong-
mensch van 19 jaren. Heeft de H.B.S. met 5-jari-
gen cursus vorig jaar met voldoend diploma ver
laten. Deed van zijn 14e tot zijn 18e jaar druk aan
onanie. Kwam door lectuur tot inzicht van de
verkeerdheid daarvan en trachtte zich te verbete
ren. Nu zou de kwade gewoonte zich slechts
sporadisch voordoen. De jongen is zwaarmoedig,
heeft soms opgewonden vroolijke buien, soms si
nistere gedachten. Studie vlot niet. Hoofdpijn bij
eenige inspannende lectuur, kan moeilijk zijne
gedachten bepalen. Eetlust, nachtslaap goed,
traag. Geen anatomische stoornissen. Werd met
tusschenpoozen van twee dagen tot twee weken
gedurende twee maanden behandeld. De kwade
gewoonte werd nagelaten. De gemoedsstemming
werd normaal en de jonge man geschikt voor stu
die. Liet zich inschrijven als student. Geen reci-
diefl'.
De wenkbrauwen boven de ogen van nu fron
sen bij de toenmalige therapeutische aanpak. In
enkele onlangs verschenen boeken is Van Ren
terghem niettemin geprezen voor zijn pioniersrol,
die hem in 1917 op 72-jarige leeftijd het eervolle
voorzitterschap van de Nederlandsche Psycho
analytische Vereeniging bracht. Prof. dr. Ilse Bul
hof heeft in haar boek Freud en Nederland de
voortrekkersrol van Van Renterghem en Van Ee
den uitvoerig beschreven. Zij concludeert dat het
duo, vertegenwoordigers van wat zij noemt 'de
