.AN RENTERGHEM 15
romantische onderstroom in de psychotherapie',
buitengewoon baanbrekend werk heeft verricht
in Nederland. Tot een vergelijkbare conclusie
komt Christien Brinkgreve. Zij heeft talrijke publi-
katies op psychotherapeutisch gebied verzorgd.
In 1979 besteedde zij in Vrij Nederland het kleur
katern aan het Instituut Liébeault en het werk van
Van Renterghem en Van Eeden. Ten slotte heb
ben onlangs prof. dr. J.H. van den Berg in zijn
boek Dieptepsychologie en dr. W.J. de Waal in zijn
boek De geschiedenis van de psychotherapie in
Nederland Van Renterghem als een visionaire
nieuwlichter beschreven.
Dat het Van Renterghem er vooral om te doen
was, zijn horizon steeds weer te verbreden,
maakt de Epiloog in zijn Autobiographic duide
lijk: 'Hebben wij qua persoonlijkheid vroeger ge
leefd, zal na den dood onze persoonlijkheid
voortleven? Dat blijft ons een raadsel, wij weten
het niet. Het sprankje geest dat in ons leeft, dat
ons bezielt, is niet in staat dat vraagstuk op te
lossen. De Algeest waarin eenmaal de onze we
derkeert weet het. Hij regeert volgens onveran
derlijke wetten. Hij duldt het Kwaad om door het
contrast ons het Goede beter te doen beseffen en
ons aan te sporen het laatste te kiezen en naar
volmaaktheid te streven. Volmaaktheid is in alle
eeuwigheid niet te bereiken. Steeds blijft het een
streven naar het betere. Dat streven maakt het
geluk uit. Zullen wij bij den lichamelijken dood
onze ikheid, onze persoonlijkheid, de som der
ervaringen tijdens dit kortstondig aardsch bestaan
gegaard, verliezen? Naar mijne meening zal die
oogst van ervaringen zich toevoegen aan die der
voorafgegane persoonlijkheden. Met deze was-
schende som van ervaringen blijft het individu in
progres, in evolutie om zich ten leste op te lossen
of opgenomen te worden in den Algeest. De slot
som mijner overdenkingen in deze kwestie is, dat
ons weten een beperkte horizont heeft, dat ons
streven moet zijn dien gezichtseinder wijder uit te
bouwen. Achter elk vraagstuk dat we oplossen
ligt een nieuw vraagstuk dat oplossing verlangt
en zoo tot het oneindige. Laat ons onvermoeid
ijveren en arbeiden naar mate van de kracht en
het vermogen, naar den aanleg ons gegeven en
voorts eerbiedig en in ootmoed buigen voor den
Algeest, voor dien God dien we ons niet voorstel
len kunnen, zoo min als het insect, dat voor onze
voeten kruipt zich eene voorstelling maken kan
van den mensch. Met deze gedachten vervuld
kunnen wij blijmoedig onzen plicht doen, onze
taak zoo goed mogelijk vervullen en behoeven
we den dood niet te vreezen'.
Op verzoek van BTTE, de uitgever van het cultu-
reel-informatieve maandblad Zeeland Gazetver
zorgde de auteur van dit artikel in mei 1993 de
integrale heruitgave van de Autobiographie van
dr Albert Willem van Renterghem. Dit werk werd
in 1927 in tien exemplaren gedrukt. Zes exempla-
Afb. 5: Collage gemaakt ter gelegenheid van het vijftigjarig
huwelijk van Van Renterghem en Hélène Christine Simo-
netle Mesch.
ren zijn in het bezit van de familie Van Renter
ghem. De overige exemplaren kwamen, na vijftig
jaar verzegeld te zijn geweest, in bezit van 'Het
Stedelijk Archief van mijne geboorteplaats Goes'
(no. 7), 'Het Archief van de Zeeuwsche Maat
schappij voor Wetenschappen te Middelburg',
(het Zeeuws Genootschap) (no. 8), 'De Universi
teitsbibliotheek van de Stad Amsterdam (no. 9)
en 'Het Archief van de Utrechtse Universiteit' (no.
10). 'Onder volstrekt beding, dat mijn arbeid ver
zegeld zal worden opbewaard tot 1 april 1975 en
pas met dien datum voor het publiek ter le
zing beschikbaar zal mogen worden gesteld'. Zo
stelde de autobiograaf in 1927 vast. De nazaten
van dr. A.W. van Renterghem hebben BTTE
Zeeland Gazet het recht gegeven negentig, van
11 tot 100 doorgenummerde exemplaren van de
Autobiographie uit te geven. Een aantal exempla
ren bestaat uit twee gebonden delen, 1.438 tekst
en 67 fotobladzijden en kost 450,Een aantal
is nog leverbaar en te bestellen bij: BTTE Zee
land Gazet, Nieuwstraat 76, 4461 CH Goes.