144
KEES PRONK
Afb. 5. Een klein gedeelte van het omvangrijke oeuvre van
Kees Pronk.
haalden laatdunkend de schouders op. Maar wat
klein begon, groeide toch. In aantal en in motiva
tie'. Behalve roman, is dit boek een documentaire
waarin de watersnoodramp, het Deltaplan en de
strenge winter 1962-1963 centraal staan.
Spa nnende jongensboeken
Pronk schreef ook enkele spannende jongens
boeken. De Schout van Yerseke verplaatst ons
naar omstreeks 1570, toen de Spanjaarden nog
stevig de touwtjes in handen hadden. Het is dan
ook niet eenvoudig de 'nieuwe leer', door de
Hervorming naar voren gebracht, te belijden. De
schout van Yerseke wordt door verraad tijdens
een hagenpreek gevangengenomen. De avontu
ren van zoon Dolf, die zijn vader wil bevrijden,
worden spannend verteld. Opnieuw, zoals alle
boeken van Kees Pronk, een christelijk boek
waarin alle oplossingen aan God te danken zijn.
Na de ontmaskering van de dader wordt het ge
bod 'Hebt uw vijanden lief' spontaan in praktijk
gebracht.
Het volgende jongensboek, De vissers van Ter
Veerespeelt zich ook tijdens de Tachtigjarige
Oorlog af. Er zijn al steden overgegaan naar de
Prins van Oranje, en nu is Veere aan de beurt.
Het sterke van dit boek lijkt mij, dat niet iedereen
vanzelfsprekend anti-Spaans is en zeker niet di
rect pro-Geus. Terwijl schipper Jobse in de
Zeeuwse wateren rondom Veere aan het vissen
is, wordt zijn schip door een Spaans galjoen be
laagd. Dat is het begin van een heftige strijd te
gen de bezetters en tegen de Spaansgezinde bal
juw Jeronimus de Rollé. Het boek overtuigt
vooral, omdat er historische gebeurtenissen in be
schreven worden die kloppen, behoudens wat
fantasie. De Rollé wordt afgeschilderd als een
trouwe aanhanger van het Spaanse bewind, waar
de Veerenaren, begrijpelijk, heel veel moeite mee
hebben. Tot onze verbazing mag hij na de over
winning door de Geuzen zijn bestuur voortzetten,
nadat hij zijn fouten heeft erkend. Hij wordt zelfs
benoemd tot een der Raden van Zeeland, die met
de gouverneur het bestuur vormden tot de op
richting van het College der Gecommitteerde Ra
den. Daarop eindigt het verhaal, maar het lijkt
een mooie gelegenheid voor onderwijzers van
christelijke scholen in Zeeland, die zeker dit boek
in de schoolbibliotheek zullen hebben, om het
verhaal van Jeronimus de Rollé verder te vertel
len. De man is zo'n overtuigd aanhanger van de
Prins van Oranje geworden, dat hij kort na de
overgang van Veere in augustus 1572 probeert
ook Zierikzee de kant van de Staatsen te doen
kiezen en zelfs zijn kasteel in West-Souburg laat
verbranden om te voorkomen dat de Spanjaarden
in Middelburg vanuit zijn kasteel Vlissingen be
dreigen. In mei 1573 sneuvelt De Rollé bij een
poging de Geuzen te hulp te komen die Tholen
trachtten te veroveren'. De vergevensgezindheid
van de Oranje-gezinden jegens de baljuw na de
overgang van Veere en diens moed tijdens de ge
beurtenissen erna zijn vooral ingegeven door een
christelijke geloofsovertuiging. Geen wonder dat
het Reformatorisch Dagblad in 1983 De vissers
van Ter Veere als beeldverhaal voor de jeugd op
nam.
Hoewel beide jongensboeken heel boeiend
zijn geschreven - zelfs als volwassene las ik ze in
één adem uit - is het wat hinderlijk dat ook hier,
net als in alle boeken van Pronk, vanaf het begin
duidelijk is dat alles wel in orde komt omdat het
'goede' nu eenmaal altijd overwint.
Na de jongensboeken
Na de twee spannende jongensboeken heeft
Kees Pronk in de jaren tachtig nog een aantal ro
mans geschreven. Zijn 'werkgebied' bevindt zich
dan wat vaker buiten Zeeland.
Als laatste boek willen we Kuipers en reders in
crisistijd noemen, dat in 1985 uitkwam. Nu eens
geen Zeeuws, maar een Vlaardings boek. Kees
Pronk is echter ook daar goed thuis; hij is in
