||Uum*Eflu
en achterstevens aan elkaar gekoppeld - direct
boven de bezinking worden gevaren en tot
zinken worden gebracht waardoor zij de dwars-
stroom afdamden.'14
De wederopbouw van de woningvoorraad bleek
een groter probleem. Op Schouwen-Duiveland
was nog slechts 27°/o van het woningbestand
bewoonbaar. De overheid zag een mogelijkheid
voor snelle wederopbouw in de aanschaf van
houten prefab-woningen uit Scandinavië -
die daar overigens ook reeds door het Rode Kruis
waren besteld. Die woningen moesten echter
wel voldoen aan de in de geteisterde gebieden
gangbare maatstaven van kwaliteit, uiterlijk en
afmeting; kortom, zij moesten in overeenstem
ming zijn met de plaatselijke bouwverordeningen.
Nadat architecten en aannemers met het
Ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting
overeenstemming hadden bereikt, werden enkele
typen ontworpen die aan de gestelde eisen
voldeden. De adjunct-directeur van de door een
noodwet in het leven geroepen Centrale Dienst
voor bouw-, woning- en welstandstoezicht
voor Noord-Zeeland bracht de voortvarendheid
waarmee men te werk ging, als volgt onder
woorden: 'De bouw van de prefab-woningen
verliep razend snel. Er was geen tijd om ons
teveel aan procedures gelegen te laten liggen.
Veel mensen die waren geëvacueerd wilden zo
snel mogelijk terug. Via een speciale noodwet
werd de grond onteigend. Met de natte vinger
werd er een bestemmingsplan opgesteld.
Vervolgens werd er gebouwd. Aannemers uit het
hele land werkten mee. De goedkeuring kwam
later wel, zo dachten we. Alles moest zo snel
dat we bijvoorbeeld een definitieve fundering
aanbrachten, maar pas daarna de rioleringen
legden.'15
De herverkaveling van de Zeeuwse landbouwgronden
werd meer verantwoord en derhalve veel plan
matiger aangepakt. Door middel van kostbare
technieken, zoals het diepspitten, werd getracht
de vruchtbaarheid van de bodem te herstellen.
Een geheel nieuw stelsel van waterlopen moest
zorgdragen voor een goede drainage van de
regio en een nieuw wegennet diende voorheen
geheel van de buitenwereld afgesloten dorpen
uit hun isolement te verlossen. De plannen voor
de herverkaveling kwamen ongeveer tegelijk met
het door de Provinciale Planologische Dienst
opgestelde Reconstructieplan gereed. Daarmee
was de toon gezet voor een volstrekt andere
benadering van de problematiek. Op basis van
technisch en wetenschappelijk onderzoek
werden nieuwe plannen gesmeed. De Drie- en
Viereilandenplannen werden geboren, maar de
grote impuls kwam van het Deltaplan, dat veilig
heid en nieuwe verkeersverbindingen zou
brengen.16 In 1959 werd Zeeland eindelijk door
het Rijk als een stimuleringsgebied aangewezen.
Daardoor werd het mogelijk ook de economische
mogelijkheden van het Deltaplan te benutten.
Het provinciale bestuur reageerde op deze
nieuwe perspectieven met de oprichting van de
Werkgroep Deltawerken Zeeland. Deze groep
bestond uit de directeuren van de Planologische
Dienst, het eti, de Provinciale Waterstaat en het
Opbouworgaan. Ooit werden de leden van de
werkgroep door de toenmalige commissaris van
de koningin in Zeeland, De Casembroot, aan
koningin Juliana voorgesteld als de 'Deltaboys'.
Deze hadden contact met de Rijksplanologische
Dienst, het Ministerie van Economische Zaken,
Rijkswaterstaat en het Ministerie van Cultuur,
Recreatie en Maatschappelijk Werk. Dit netwerk
heeft door de functionele, categoriale en
personele aanpak en coördinatie niet nagelaten
zijn positieve uitwerking op de Zeeuwse
economie uit te oefenen.
De essentie van het Deltaplan in economische zin
was gelegen in het feit dat het de traditionele
verkeersverbindingen van de provincie Zeeland
met de rest van Nederland een principieel andere
richting gaf. De oost-westverbinding (zoals die
reeds in de jaren zeventig van de negentiende
eeuw gestalte had gekregen in de vorm van de
spoorlijn Bergen op Zoom-Vlissingen) werd door
de verkeerstechnische mogelijkheden die het
Deltaplan bood gecomplementeerd met nieuwe
noord-zuidverbindingen." Overigens zal Zeeuws-
Vlaanderen hiervan eerst optimaal profiteren als
de Westerscheldeoeververbinding (wov) in de
vorm van de Westerscheldetunnel is gerealiseerd.
Het verkeer over de Oosterschelde heeft zich
ten gevolge van de realisatie van het Deltaplan
namelijk veel sterker kunnen ontwikkelen dan
het verkeer over de Westerschelde, dat gebruik
moest maken van de veerdiensten.
De verkeerstechnische verbeteringen vormden
evenzovele positieve factoren voor de vestiging
van industrie in de regio. De in het Rijnmond
gebied en in de regio van Antwerpen werkende
deglomererende krachten en het tegen de
overcongestie gerichte havenbeleid van de
gemeente Rotterdam versterkten de aantrekkings
kracht van de Westerscheldeoevers als vestigings-
De ontwikkeling van de Zeeuwse economie
29