MOLUKKERS IN ZEELAND
... In Westkapelle werd op 21 maart 2011 een monument onthuld, ter nagedachtenis aan het feit dat precies 60
jaar geleden Molukkers in Nederland aankwamen. Op het monument aan de dijk staat de tekst
Oudere Molukkers op Walcheren: zorgelijk perspectief?
... wordt momenteel van
uitgegaan dat de omvang van deze
groep is uitgegroeid tot meer dan
42.000 Molukkers. Het merendeel van
deze Molukkers in Nederland woont in
ongeveer 62 Molukse gemeen
schappen
Molukkers
...
waren de Molukkers die 's zondags in de
kerk kwamen spelen, die voor Jan Blok
halverwege de jaren vijftig de eerste stimu
lans vormden om muziek te gaan maken.
Toen hij hen op twaalfjarige leeftijd coun
invalkracht, bij kinderdagverblijven. Zijn foto's hebben meestal te maken met de geschiedenis
en de cultuur van Molukkers. Saudara, zijn meest recente tentoonstelling gaat over de generatie
Molukkers die naar
Oudere Molukkers op Walcheren: zorgelijk perspectief?
... Tuynman-Kret, M„ Molukkers van huis uit; de
huisvestingssituatie van Molukkers in Nederland,
Ministerie van VROM, 1985.
Zwitsers barakkenkamp (links midden) werd vanaf 1945
gebruikt voor DÜW-arbeidersen Vanaf 1952 werd het de
behuizing voor naar Nederland gerepatrieerde Zuid-Molukkers
Zwarte blokjes daarboven: het
Oudere Molukkers op Walcheren: zorgelijk perspectief?
... afgestemde
huisvestingssysteem, in hoge mate
ondersteund door morele en religieuze
codes. Men is gewend en verplicht zijn
ouders te verzorgen. Een plicht die
binnen het stereotiepe beeld dat
Molukkers van
Zeeland telde in de jaren vijftig nogal wat
Ambonezenkampen. Ongeveer twaalfdui
zend Zuid-Molukkers, toen nog Ambone
zen genoemd, moesten als gevolg van in
ternationale politieke omstandigheden van ...
waren zij en hun ouders militair geweest.
De werkloos geworden Molukkers werden
in groepen veelal in kampen onderge-
groep, bestaande uit
Molukkers. Hoor je het
verschil?"
Oudere Molukkers op Walcheren: zorgelijk perspectief?
... De Molukkers in Nederland zijn
opgegroeid met het idee dat de hele
familie of zelfs het hele dorp voor de
ouderen zorgt. Dit idee blijkt feitelijk een
sterke idealisering van de werkelijkheid
te zijn
Het is dan ook volkomen terecht dat er de
laatste jaren uitvoerig onderzoek is gedaan naar
de geschiedenis van de Molukkers in Nederland
en het is verheugend dat in dit boek de aandacht
op onze ... provincie wordt gericht. Tenslotte zijn er
van de ruim 12.000 Molukkers die zestig jaar
geleden in Nederland arriveerden 1.100 in Zee
land terechtgekomen. Het ging voornamelijk om
ex-KNIL-militairen en hun
het welzijn van de Molukkers bezig. Wie te
gen de besluiten van dit zeer autoritaire or
gaan protesteerde, kon rekenen op een
korting op het zakgeld en/of overplaatsing
naar een strafkamp in de ... konden aan de slag. In april 1956
werd deze 'zelfzorgmaatregel' van kracht.
De twee grote politieke stromingen van de
Molukkers legden zich er, zij het morrend,
bij neer. Zo niet de PNMS (Partai Nasional
schietpar
tij en een zwarte bladzijde in de geschiedenis. 'Het is
geen plek waar de vlag in top moet', zegt hij over het
monument. Zij doelen hiermee op het schietincident
van 1956. De Molukkers werden in ... was. Dit gevoegd bij de honger die er in de
kampen heerste, leidde tot verzet. Ze deden inkopen
zonder de rekening te betalen. Op de bonnen schre
ven de Molukkers: 'Afrekening met de regering', of
de
Duitse Rote Armee Fraktion en die van de
Molukkers is echter weinig doordacht
omdat wel de middelen maar niet het doel
zijn te vergelijken. De rest van het hoofd
stuk biedt de lezer onvoldoende ... Na aankomst in Nederland gaat de situatie
voor de Molukkers er eigenlijk voortdurend
op achteruit. Eerst worden de KNIL-militai-
ren uit hun rang gezet en vervolgens geza
menlijk in kampen (de
: Zeeuws Kunstenaars Cen
trum, Middelburg 1997) bij de tentoonstelling Saudara, por
tretten en (levens) verhalen van oudere Molukkers. De tentoon
stelling is te zien in het Zeeuws Museum van 13 december
1997
an Malawauw, Saudara; portretten en levens)-
verhalen van oudere Molukkers. Middelburg,
1998. Isbn 90-74038-03-4. Prijs: 22,50.
... Jan Malawauw portretteerde tweeëndertig ou
dere Molukkers in Nederland: prachtige, karakte
ristieke foto's van mensen met een gezicht als
een landkaart. Op de tentoonstelling zijn behalve
de
februari tot juni 1951 werden er ongeveer
12.500 Molukkers naar Nederland overge
bracht en in kampen, kazernes, kloosters
en dergelijke gehuisvest.
... derge
lijke. Het merendeel van de Molukkers
gedroeg zich echter correct.
kampen waarin de Molukkers werden op
gevangen. Het was ooit gebouwd voor de
huisvesting van arbeiders die door de
Dienst Uitvoering Werken werden inge
schakeld voor de wederopbouw van Wal
cheren. Er ...
doktersbezoek kon twee dagen naar het
gevang. Het grootste deel van de pers
vond het allemaal best; in hun visie waren
de Molukkers toch te lui om te werken. De
autoriteiten overwogen zelfs om alle Mo
lukse
In de rubriek Nieuwe uitgaven bespreekt
Johan Francke een boek over een ander
conflict met Molukkers, enkele jaren later
in Westkapelle.
... De Molukkers, veelal afkomstig van
Ambon, wonen al meer dan vijftig jaar in
Nederland. Na de onafhankelijkheidsstrijd
van Indonesië (1945-1949) konden deze
trouwe dienaren van het Nederlandse
(levens)verhalen van oudere Molukkers' in het Zeeuws Museum in
Middelburg.
gen van de Molukkers die daar woonden.
"Onze reis doet ons verlangen naar Thuis",
staat er in het Maleis op het monument
geschreven, "Perdjalanan kami membuat
kerinduan ke Asal kami."
De Molukken is een eilandengroep in het ooste
lijk deel van Indonesië. Ten tijde van de kolonie
Nederlands-Indië dienden veel Molukkers,
die bekend stonden als goede krijgers, in het
Koninklijk ... Nederlands Indisch Leger (K.N.I.L.).
De Molukkers dienden Nederland trouw, ook in
de Tweede Wereldoorlog tegen de Japanners
en in de onafhankelijkheidsstrijd die daarop
volgde.
Archeologisch onderzoek Oostburgse Molukkers
... ging om het
Molukkerskamp Wilgenhof of Wilgenoord. Oostburg
telde drie Molukkerskampen. Dit driehoekige kamp werd
vanaf 1951 gebruikt voor de opvang van Molukkers en
was voorheen bestemd voor de
de
Molukkers huizen toegewezen in een van de drie Molukse woonwijken
op Walcheren. Soms vind je in Zeeland nog iets van de oude barakken
terug. Zo zijn in Koudekerke en Serooskerke de voormalige
Volgens Frits had Nederland geen oplossing
voor de Molukse zaak en probeerde het alles op
een doodsimpele manier af te wimpelen. Dat
de manier waarop de Molukkers zijn behandeld
nog steeds actueel is ... blijkt onder meer in maart
van dit jaar uit een oproep aan het kabinet van
burgemeesters van vijftien gemeenten met
een Molukse gemeenschap om het leed te
erkennen dat de Molukkers is aangedaan. Ook
vinden
zelf gaat Sakkers niet
dieper in op de verschillende manieren
waarop de overheid de Molukkers in de
'woonoorden' benaderde, terwijl dat toch
een goede invalshoek zou zijn geweest om
het probleem te ... analyseren. Onduidelijk
blijft ook welke idealen de Molukkers er
arbeidsmarkt voor de Molukkers bereikbaar wer
den. De loopbaan van het (oud-)Tweede Kamerlid
John Lilipaly is in dit verband illustratief.
... Molukkers in Zeeland is een gedegen studie,
waarin de Molukse geschiedenis in de provincie
tot in de details wordt beschreven. Gebaseerd op
uitgebreid onderzoek van mondelinge en schrif
telijke
Allochtone vrouwen in Zeeland, Wim Hofman 185
Oudere Molukkers op Walcheren: zorgelijk perspectief?,
Op de valreep lees ik in de krant over acties van ver
ontwaardigde Molukkers en Indische groepen die vinden
dat de viering van 400 jaar VOC een al te feestelijk
tintje dreigt te krijgen. Ik kan me
Saudara, portretten en (levens) verhalen
van oudere Molukkers, is tot stand
gekomen naar aanleiding van de gelijk
namige, educatieve, reizende tentoon
stelling rondom liet fotowerk van Jan
Malawauw ... In deze 'verbeelding' wordt het verhaal
verteld van de eerste generatie
Molukkers die na de Tweede Wereldoor
log naar Nederland kwam. Niet groots,
larmoyant of opgezweept politiek, maar
'klein
dingen nooit
meer zullen gebeuren. Er is een soort bloedverband
gesloten, want Molukkers voelen zich toch op een be
paalde manier één.' Het wordt nu nóg overgedragen van
ouders op kinderen. Pelaschap heet ... Molukkers zijn, hoewel christelijk, óók erg bijgelo
vig. 'Wij geloven veel in geesten, in doden die weieens
terug zouden kunnen komen op een bepaalde manier.
Daardoor kent onze cultuur ook veel
dorpelingen hadden
de Molukkers altijd goed contact', vertelt Pelpina. Het
verleden maakte haar tot wie ze nu is. Een strijdbare
vrouw die nog steeds politiek actief is om ervoor te
zorgen dat het Molukse ... Begin jaren zestig werden er speciale woonwijken
gebouwd voor Molukkers in Nederland, ook in Mid
delburg en Souburg. Alex Soplantila uit Vlissingen
is geboren in kamp Vught en opgegroeid in kamp
Mevrouw Dominicus was net de bakkerij aan
het opruimen toen een groep Molukkers
binnenkwamen die om broden vroegen. Toen
ze wilde afrekenen was de reactie: Stuur de
rekening maar naar Samkalden (de ... De Molukkers werden opgevangen in woonoorden en voormalige concentratiekampen.
De huisvesting was slecht berekend op de opvang van gezinnen. Maar de opvang was immers
maar tijdelijk. In Zeeland
lang van 'oral history'. Zo zou bijvoorbeeld
ook het kamp voor Zuid-Molukkers bij het
voormalige Havendorp nog eens beschre
ven moeten worden.
centraal thema, zoals 'Zuid-Molukkers in Oost-Souburg', 'leven
in Baarland' en 'boer te Oostkapelle'. Opdrachtfotografie wordt elders, bijvoorbeeld in
Amsterdam en Groningen, reeds jaren met succes toegepast
- Gebeurtenissen, bijvoorbeeld evacuatie tijdens de Tweede Wereldoorlog, Zeeuwse Indiëgangers,
de komst van vreemdelingen (o.a. Molukkers) in Zeeland (Watersnood 1953 bewerkt)
als de schilder Mondriaan in
Domburg, de Tweede Wereldoorlog, Zeeuwse
Molukkers en de Februarirampl953.
Nehalennia, 350jaar (t/m 1 maart 1998)
Saudera, portretten en (levens)verhalen van
oudere Molukkers (t/m 1 maart 1998)
elkaar, maar ook van 'typische' Vlis
singse figuren die door Gerard Jacobs
binnengehaald werden en voor een borrel
tje wel wilden poseren. Ook Molukkers, in
de jaren vijftig van de vorige eeuw gerepa
Wouw, B.A.J. van der. Oudere Molukkers op Walcheren:
Met Jozef Tahitu maakte ik kennis naar aanleiding van de ten
toonstelling 'Saudara, portretten en (levens)verhalen van oudere
Molukkers', een fototentoonstelling van Jan Malawauw uit Zaan
dam. Deze
Ook het begrip integratie komt meer en
meer in gebruik, ook in een niet altijd juist
gebruik. Zo hoort men: de Surinamers, de
Zuid-Molukkers moeten integreren en
men bedoelt dan, dat zij zich dienen
Molukkers in Zeeland 1951-2009 (Utrecht/
Middelburg 2009)
was.
Van meer recente datum is de influx na
de onafhankelijkheid van Indonesië in
1949 van Molukkers in Zeeland, die
een permanent onderdeel van de
Zeeuwse samenleving zijn gaan
vormen.
... In deze Indonesië-special van het
Zeeuws Tijdschrift onder andere
aandacht voor het probleem van
oudere Molukkers maar eerst geeft
Gerdi Preger in haar rubriek 'De
Schoone Waardin' een impressie van
portretten en (levens)verhalen van
oudere Molukkers.
... Jan Malawauw portretteerde 33 oudere
Molukkers met een voorwerp dat verbon
den is met hun leven en hun land van
herkomst. Jan Malawauw in een PZC-in-
terview: "In de foto's kun je iets ontdek
ken van
Westkapelle: opvangkamp voor Molukkers
Op 21 maart 1951 komen de eerste Molukse gezinnen aan in
Nederland. Het zijn de politieke problemen in Indonesië die hen
naar hier brengen. De gezinnen worden ... ondergebracht in diverse
woonoorden, waaronder het kamp Westkapelle. Daar vindt als
tragisch dieptepunt de beschieting op het kamp plaats, waarbij
enkele Molukkers gewond raken.
'Vreemd' erfgoed Het voormalige, voor de opvang van Molukkers bestemde,
... voorstelling
'De vrouwen van kamp Westkapelle' zal daarbij voor
Zeeland onmiddellijk denken aan de Molukkers.
zogenaamd Zwitsersbarakkenkamp van de
Dienst Uitvoering Werken (DUW). Hier
woonden arbeiders die werkten aan de
droogmaking van Walcheren. Na 1952 wer
den in dit barakkenkamp Zuid-Molukkers
gehuisvest.
geweest om de
zeewering te verstevigen. De Molukkers,
pas in Nederland en ondergebracht in de
oude DCIW-kampen Vliegveld en Haven
dorp, staken hierbij een handje toe. Een
ploeg van de studentenvereniging
ontwaardigd over het optreden van sommi
ge Ambonezen in Middelburg. Hij vreesde
voor een slechte naam van de Molukkers
en voor afbreuk aan de zaak der Zuid-
Molukken.